Амьдралдаа хөл нь хавагнаж үзээгүй хүн бараг үгүй биз. Хөлийн хаван ихэвчлэн шагай, шилбэ хэсгээр үүсдэг. Энэхүү таагүй үзэгдэл нь буруу сонгосон гутлаас эхлээд бөөрний өвчлөл, цусны эргэлт алдагдсан зэрэгтэй салшгүй холбоотой.

Харин хөлийн хаванг гэрийн нөхцөлд хэрхэн бууруулах вэ?
1.Давс аль болох бага хэрэглэж, шинэхэн яншуй, гоньд аль болох хоолондоо хэрэглэхийг хичээгээрэй. Эдгээр нь шээс хөөх үйлдэлтэй.
2.Зуны улиралд тарвас, гүзээлзгэнэ, аньс зэрэг жимсгэнэ аль болох сайн ид.
3.Хүнсэндээ кали ихээр агуулсан салатны навч, гадил, зөгийн бал, тоор зэргийг ахиу хэрэглэ.

4.Хэрвээ та суугаа ажилтай бол хөнгөн дасгал хөдөлгөөнөөр хөлийнхөө цусны эргэлтийг сайжруулах хэрэгтэй. Ойр ойрхон сууж босож, хөлөө гарынхаа алгаар үр. Энэ нь зогсонги байдалд орсон цусны эргэлтийг сэргээнэ.
5.Хавантай хөлөө хүйтэн усанд дүрээд, дээр нь гаатай эфирийн тос нэмж хэсэг хугацаанд байлгаарай.

6.Хөлийн хавангийн эсрэг бас нэг ардын арга бий. Цэвэр даавууг давсны бүлээн уусмалд дүрж, хөлөө ороож, хагас цагт хөнжлөөр хучиж байлгана.
7.Удаан хугацаагаар явган явсны дараа эвтэйхэн байдлаар хэвтэж, хөлөө өргөөрэй. Энэ нь зогссон цусны эргэлтийг сайжруулах давуу талтай. 10-15 минутын дараа хөлөө газар тавьж, доороос дээш нь чиглэлтэй базна.

8.Шээс хөөх ундаа. Лууван, өргөс хэмх, нимбэгний шүүснээс тус бүр хагас аягаар авч, сайтар холино. Ингээд 1.5 аяга энгийн шээс хөөх ундаатай боллоо гэсэн үг. Үүнийг бүлээн устай хольж, өдөрт гурван удаа уугаарай.
Бөгж хуруундаа шигдээд, дуртай туфлиэ өмсөж чадахгүй байна уу, яагаад гэвэл бүгд хавагнажээ. Энэ хаван бол биед хуримтлагдсан шингэн юм. Хаван үүсэх түгээмэл шалтгааныг танд танилцуулахаас гадна хэрхэн буулгах талаар танд багахан ч гэсэн ойлголт өгье

Өдрийн давсны хэрэглээ – 5 г эсвэл овоолон биш 1 ц.х. Хүнсээр дамжуулан өдөрт авах давсны хэрэглээ ихэсвэл биед шингэн хуримтлагдаж эхэлнэ.
Авах арга хэмжээ: Давсны хэрэглээг багасгана. Хоол давсгүй санагдаад байвал амтлагч ногоо хэрэглээрэй.

Харшил
Хавагнахаас гадна загатнах, улайх зэрэг шинж тэмдэг байвал харшил гэж үзнэ.
Авах арга хэмжээ: Хаван эрчимтэй нэмэгдэх, мөн хүзүү, нүүр хэсгээр илүү их байвал яаралтай эмнэлгийн тусламж авна. Багахан хаван бол харшлын эсрэг эм уугаарай.
Гормон
Гормоны тэнцвэрт байдал алдагдах – биед шингэн хуримтлагдах бас нэгэн шалтгаан. Гэдэс дүүрэх, хөлөөр хавагнах, жин нэмэгдэж байгаа бол гормоны тэнцвэрт байдал алдагдсаны хавагналт гэж үзнэ.

Авах арга хэмжээ: хоол хүнсэндээ анхаарах: уургийн агууламж ихтэй хоол түлхүү идэж амттан, давстай, хурц халуун ногооны хэрэглээг эрс багасгана. Мэргэжлийн эмчид үзүүлж зохих эмчилгээг эхлүүлнэ.
Бөөрний өвчлөл
Өглөөгүүр үүсэх хаван нь бөөрний асуудлыг илтгэнэ. Үүний зэрэгцээ бэлхүүсээр өвдөх, шээсний өнгө өөрчлөгдөнө.
Авах арга хэмжээ: Хоолны дэглэм баримтална. Нуруугаараа унтах (доош харж унтахад шингэн хуримтлагдахад нөлөөлдөг). Мэдрэл, бөөрний эмчид үзүүлнэ.

Зүрхний өвчлөл
Хөл, гэдсээр хавагнах – зүрхний өвчлөл байж болно. Үүнээс гадна цээжээр өвдөх, ядрах, амьсгаадах шинж тэмдэг хавсарна.
Авах арга хэмжээ: Зүрхний хаванг өөрөө дур мэдэн буулгах эмчилгээ хийхгүй. Заавал мэргэжлийн эмчид хандаарай.
Эмийн үйлчилгээ
Зарим нэг эм уусны гаж нөлөө байж болно, жишээ нь халуун буулгах, өвчин намдаах.

Авах арга хэмжээ: Хэрвээ эмийн гаж нөлөө бол эмчлэгч эмчтэйгээ зөвлөөрэй. Эмч танд гаж нөлөө багатай өөр эмээр орлуулах санал болгоно.
Амьдралын хэв маяг
Босоо эсвэл суугаа ажил хийдэг бол хөлөөр хавагнах магадлал өндөртэй.
Авах арга хэмжээ: Суугаа ажил хийдэг хүмүүс үе үе биеийнхээ чилээг гаргаж дасгал хийх хэрэгтэй. Мөн хөлөө ачиж суухгүй. Хэрвээ босоо ажил хийдэг бол сууж хөлөө амраана, хөлөндөө иллэг хийх зэрэг арга хэмжээ авна.
Шингэний дутагдалд орох
Шингэний дутагдалд орж эхлэхэд бие эрхтэн шингэнээ өөрөө нөөцөлж эхэлдэг. Ингээд бугуй, гэдэс, хөл орчмоор хавагнана.

Авах арга хэмжээ: өдөрт 1,2 л-ээс багагүй шингэн хэрэглэнэ, кофе, согтууруулах төрлийн ундаа, хийжүүлсэн ундаанаас аль болох татгалзаарай.
Хавагнах нь заавал ямар нэгэн өвчний шалтгаан болно гэж шууд ойлгож болохгүй. Магадгүй халуун өдөр эрүүл хүнд ч үүсэх зүйл, өөрт таараагүй гутал өмссөн, давсархаг хоол идсэн эсвэл хэт их шингэн ууснаас ч хавагнах магадлалтай.